Limit gotówki w UE: koniec swobody finansowej obywateli?

Unia Europejska wprowadza limit płatności gotówkowych w wysokości 10 tys. euro w ramach pakietu AML6 (przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu). Polska – jako państwo spoza strefy euro – będzie musiała wdrożyć ten limit w równowartości krajowej waluty, czyli ok. 45 tys. zł. Regulacje przewidują możliwość jedynie obniżenia limitu na poziomie krajowym, co oznacza, że rząd będzie mógł jeszcze bardziej ograniczyć obrót gotówką. Przykładowo: we Francji limit już wynosi 1000 euro, w Grecji 500 euro, a w Hiszpanii 2500 euro.

Oficjalnym celem nowych przepisów jest walka z nielegalnymi finansami, jednak rośnie liczba opinii, że w praktyce regulacje uderzą przede wszystkim w zwykłych obywateli i drobnych przedsiębiorców, a nie w zorganizowaną przestępczość. Zgodnie z raportem Narodowego Banku Polskiego gotówka pełni ważną rolę jako „stabilne i powszechnie akceptowane narzędzie płatnicze”, zwłaszcza w sytuacjach kryzysowych i przy ograniczonym zaufaniu do banków lub państwa.

Ograniczenie obrotu gotówkowego może doprowadzić do pełnej kontroli transakcji przez system bankowy oraz instytucje państwowe, a w konsekwencji do utrudnienia prywatnego obrotu majątkiem i uzależnienia obywateli od nadzoru finansowego. W praktyce zmniejszy to możliwość swobodnego dysponowania własnymi pieniędzmi, zwiększy ryzyko blokowania kont w razie sporów administracyjnych oraz może przyspieszyć wprowadzenie cyfrowej waluty banku centralnego (CBDC), która całkowicie eliminuje anonimowość finansową obywatela.